Klachten > Enkel- en voetklachten > Verzwikte enkel

Verzwikte enkel

Wat is een enkeldistorsie?

Een verzwikte enkel, ook wel enkelverstuiking of enkeldistorsie genoemd, is een acute klacht van de enkel. Het ontstaat vaak na een trauma van de enkel waarbij de voet naar binnen draait, dit wordt ook wel een inversietrauma genoemd. Ruim 90% van de enkelletsels betreft een inversietrauma. Bij een flink pijnlijke enkel na een trauma is het vaak lastig om onderscheid te maken tussen een verstuiking en een gebroken enkel. Wanneer je na een enkeltrauma niet meer dan 4 stappen kan zetten dien je naar de huisarts of spoedeisende hulp te gaan. De arts kan besluiten om een röntgenfoto te maken om eventuele botbreuken uit te sluiten. Bij een verstuiking gaat het vaak om opgerekte, ingescheurde (partiële ruptuur) of doorgescheurde (ruptuur) enkelbanden. Na een verstuiking van de enkel kan (chronische) instabiliteit van de enkel optreden.

Ontstaanswijze

Een verstuikte enkel ontstaat vaak wanneer de voet naar binnen draait wanneer je je verstapt. Het naar binnen draaien van de voet tijdens het verstappen wordt een inverstietrauma genoemd en komt in 90% van de gevallen voor. De overige 10% van de gevallen bestaat uit een zogeheten eversietrauma waarbij de voet naar buiten draait tijdens het trauma. Het kan gebeuren dat je bij een stoepje of een ongelijke grond je enkel verzwikt. Je spreekt dan van een acuut enkelletsel. Dit geeft vaak meteen pijnklachten. Vlak erna wordt de enkel dik en/of blauw aan de buitenzijde en is de voet niet meer goed belastbaar. 
Het is belangrijk om te kijken of je 4 stappen kan zetten. Lukt dit niet dan kan de enkel gebroken zijn en wordt er aangeraden om een afspraak bij de huisarts of spoedeisende hulp te maken. De medische specialist kan overwegen om een röntgenfoto te maken om te kijken of er sprake is van een botbreuk. Hierbij kan er verschil gemaakt worden tussen een gebroken enkel en een verstuikte enkel. Dit zorgt voor een ander beleid dan een verstuikte enkel. In beide gevallen kan je terecht bij onze gespecialiseerde fysiotherapeuten om goed te herstellen.

Wat kan ik er zelf aan doen?

Het koelen van een gekneusde enkel is achterhaald, dit belemmerd het genezingsproces. Een verzwikte enkel heeft peace & love (vrede en liefde) nodig voor de beste genezing. Dit gaat als volgt:

(P=Protectie) Vermijd activiteiten en bewegingen die pijn veroorzaken gedurende de eerste dagen na het trauma. (E = Elevatie) Verhoog de verzwikte enkel zo vaak als mogelijk boven het hart, ga bijvoorbeeld op de bank liggen en leg de enkel op een paar kussens. (A = (Avoid) Vermijd ontstekingsremmers) Vermijd ontstekingsremmers, deze verminderen de heling van het beschadigde weefsel. Vermijd koeling!. (C = Compressie) Gebruik rekzwachtels of tape om zwelling tegen te gaan. (E = Educatie) Je lichaam weet het als beste. Vermijd onnodige passieve behandelingen en laat je informeren door je fysiotherapeut.

(L = Load) Belast op geleide van de pijn. Je lichaam verteld je wat je wel en niet kan doen. (O = Optimisme) Wees zelfverzekerd en optimistisch, dit helpt het lichaam beter en sneller te herstellen. (V = Vascularisatie (doorbloeding)) Kies voor pijnvrije cardiovasculaire activiteiten voor doorbloeding en het herstellen van het beschadigde weefsel. (E = Exercise) Verbeter mobiliteit, kracht en proprioceptie door de juiste actieve oefeningen, samen met je fysiotherapeut.

Fysiotherapeutische intake en onderzoek

Het achterhalen van het trauma mechanisme geeft inzicht in de mogelijk aangedane structuren. Om botbreuken uit te sluiten wordt er gebruik gemaakt van de Ottowa ankle rules en wordt gekeken of je 4 stappen kan zetten. Indien een aantal testen van de Ottowa ankle rules positief zijn sturen we je door naar de huisarts of het ziekenhuis om een röntgenfoto te laten maken. Mocht er sprake zijn van een botbreuk dan is de fysiotherapeutische behandeling anders dan bij een verzwikte enkel. Bij een verstuikte enkel wordt er gekeken naar de aangedane structuren. 11-18% van alle enkeldistorties betreft een syndesmoseletsel en vergt verder diagnostisch onderzoek. De fysiotherapeutische intake en onderzoek zijn essentieel om de diagnose en prognose te stellen. Aan de hand van de aard van het letsel wordt de behandeling opgestart om je zo snel mogelijk op de been te krijgen.

Fysiotherapeutische behandeling van een verzwikte enkel

Na het bespreken van de doelen en wensen wordt er een behandelplan opgesteld. Hierbij wordt in samenspraak met de patiënt het plan besproken. Dit wordt gedaan met passieve (dry needling, manuele therapie, massage) en actieve therapie (revalidatie, trainen, huiswerkoefeningen). Bewegen binnen de pijngrens wordt zoveel mogelijk wordt geadviseerd. Tijdens de revalidatie ga je actief aan de slag om de spierkracht en stabiliteit van de enkel te verbeteren. Hierbij maken we gebruik van sport- of werkspecifieke oefeningen die zoveel mogelijk lijken op de dagelijkse belasting. Per week wordt de belasting opgebouwd tot je op je oude niveau zit. Middels huiswerkoefeningen die we via Truecoach meegeven, hierdoor kan je thuis actief bezig zijn met je revalidatie. We streven altijd naar een volledig herstel waarbij je fitter en sterker wordt dan voor je enkeltrauma.

Ben je hersteld van een vorig enkelletsel, maar voel je dat deze instabiel is en ga je hier vaker doorheen? Dan is er waarschijnlijk sprake van functionele enkel instabiliteit. Met (sport)specifieke functionele revalidatie helpen we je op weg om weer het volledige vertrouwen in je enkel terug te krijgen. 

Enkelklachten na een breuk kunnen je belemmeren in het dagelijks leven of sport. Het kan zijn dat je enkelgewricht door de immobilisatie erg stijf is geworden. Het mobiliseren en het uitvoeren van oefeningen kan dan uitkomst bieden.

Vergoedingen fysiotherapie

Enkelverstuiking staat niet op de lijst van chronische aandoeningen die uit de basisverzekering worden vergoed. Daarom moet je in het geval van een enkelverstuiking een aanvullende verzekering afsluiten voor fysiotherapie.

Veelgestelde vragen

Wat te doen bij een verzwikte enkel?

Een verzwikte enkel heeft peace & love (vrede en liefde) nodig voor de beste genezing. Dit gaat als volgt:

• (P=Protectie) Vermijd activiteiten en bewegingen die pijn veroorzaken gedurende de eerste dagen na het trauma.
• (E = Elevatie) Verhoog de verzwikte enkel zo vaak als mogelijk boven het hart, ga bijvoorbeeld op de bank liggen en leg de enkel op een paar kussens.
• (A = (Avoid) Vermijd ontstekingsremmers) Vermijd ontstekingsremmers, deze verminderen de heling van het beschadigde weefsel. Vermijd koeling!.
• (C = Compressie) Gebruik rekzwachtels of tape om zwelling tegen te gaan.
• (E = Educatie) Je lichaam weet het als beste. Vermijd onnodige passieve behandelingen en laat je informeren door je fysiotherapeut.
  

• (L = Load) Belast op geleide van de pijn. Je lichaam verteld je wat je wel en niet kan doen.
• (O = Optimisme) Wees zelfverzekerd en optimistisch, dit helpt het lichaam beter en sneller te herstellen.
• (V = Vascularisatie (doorbloeding)) Kies voor pijnvrije cardiovasculaire activiteiten voor doorbloeding en het herstellen van het beschadigde weefsel.
• (E = Exercise) Verbeter mobiliteit, kracht en proprioceptie door de juiste actieve oefeningen, samen met je fysiotherapeut.

Hoe herken ik een enkelverstuiking of -enkelverzwikking?

Pijnklachten in de enkel dat acuut is. De enkel kan blauw worden met een zwelling. Daarbij kan je de voet niet goed meer belasten met wandelen, maar je kan nog wel 4×4 stappen zetten. Kan je die stappen niet zetten dan kan er een breuk in de enkel voorkomen. Maak dan een afspraak bij de huisarts.

Wat kan beschadigd zijn in bij een verstuikte enkel?

De enkelbanden aan de binnen- of buitenzijde komen op spanning te staan door de verkeerde draaibeweging en daardoor kunnen scheuren ontstaan of kan de band totaal afscheuren. Ook de lokale bloedvaatjes gaan kapot waardoor het gebied blauw en dik wordt. In ernstige mate kan er een stukje bot scheuren (fractuur) of loskomen en in het enkelgewricht gaan zweven.

Hoelang gaat het herstel duren van een verstuikte enkelband?

In een minder ernstig geval kan je na 4-6 weken de enkel weer normaal belasten en een start maken met sporten. Is er meer aan de hand dan kan dit langer dan 6 weken duren, soms tot enkele maanden.

Mag ik met een hulpmiddel met een verstuikte enkel autorijden?

Je mag niet autorijden met een drukverband of gips om. De voet kan je niet goed bewegen en dit is bij de wegenverkeerswet verboden. Na 4-6 weken kan je de enkel weer beter belasten en zou dit tijdens deze periode weer moeten kunnen.